Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) temel hak ve özgürlüklerin korunması için kurulmuş ve 1959 yılından beri Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS)’ne göre hareket eden bir yargı kurumudur. Devletlerarası, bireyler arası ve farklı alanlarda insan hakları ihlâlleriyle ilgili iç hukuk yollarının tükenmesi halinde başvuru yapılabilen AİHM, belirli koşullara göre başvuru kabul etmektedir. Peki, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne nasıl başvurulur?
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Başvuru Süreci
AİHM başvuru süreci, ilk olarak iç hukuk yollarının tamamen tüketilmesi ile başlamaktadır. Bu şartlar altında mahkemeye başvuru yapmak için gerekli olan süre 01.02.2022 tarihi itibarîyle 4 ay olacak şekilde düzenlenmiştir. Bu durumda iç hukuk yollarının tükenmesinin ardından 4 aylık süre içinde başvuru yapılmalıdır.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, resmi dil olarak İngilizce ve Fransızca dillerini kullanmaktadır. İlk başvuru sürecinde sözleşmeci devletin resmi dili de kullanılabilir. Bireysel olarak yapılan başvurularda kabul edilebilirlik kararından sonra görüş bildirmek üzere ilgili devletin hükümetine bilgi verilir. Bu bilgilendirme sonrasındaki yazışmaların İngilizce ya da Fransızca olarak yapılması gerekir. Bu durumda da mahkeme başkanının izin vermesi halinde yazışmalar ilgili devletin resmi diliyle devam edebilir.
AİHM’e başvuru yapmak için mahkemece hazırlanmış olan başvuru formu doldurularak imzalanmasından sonra mahkemeye iletilmelidir. Başvuru;
- Bir temsili aracılığı ile yapılıyor ise mahkemece hazırlanan yetki belgesi başvurucunun kendisi ve temsilci tarafından imzalanmalıdır.
- Belgeler imzalandıktan sonra ilâve edilecek olan mahkeme kararları ve belgelerin yerel mahkeme kararlarının tarih sırasına dikkat edilerek düzenlenmesi ve sıra numarası verilerek hazırlanması gerekir.
- Hazırlanan dosyalara başvurucunun kimlik fotokopisi ilâve edilerek zımba, delme gibi işlemler uygulanmadan zarf içerisinde iletilmelidir.
- Hazırlanan bütün belgeler iadeli taahhütlü olarak AİHM’e ait olan aşağıdaki adrese gönderilir.
AİHM’in Posta Adresi: European Court Of Human Rigts, Council Of Europe, 67075 Strasbourg Cedex – FRANCE
Başvuru iletildikten sonra mahkemece değerlendirilen dosya ilgili devletin hükümetine iletilir ve incelemeler başlatılır.
